Điện rác: Thách thức và giải pháp

Trong bài viết trước, BlueSky Việt Nam đã giới thiệu về công nghệ điện rác, bài viết này sẽ đi sâu vào những thách thức và giải pháp phát triển điện rác hiện nay.

1. Thách thức trong phát triển điện rác

Chi phí đầu tư ban đầu lớn

Việc xây dựng nhà máy điện rác cần vốn đầu tư cao, đặc biệt đối với công nghệ hiện đại (lọc khí thải, xử lý tro xỉ, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường). Điều này khiến nhiều địa phương e ngại hoặc khó tiếp cận.

Vấn đề phân loại rác tại nguồn

Để hoạt động hiệu quả, điện rác cần rác thải được phân loại rõ ràng (hữu cơ, vô cơ, nguy hại). Tuy nhiên, tại nhiều quốc gia đang phát triển, thói quen phân loại rác vẫn còn hạn chế, gây khó khăn cho công tác xử lý.

Quản lý khí thải và chất thải thứ cấp

Nếu không kiểm soát tốt, lò đốt rác có thể thải ra các chất ô nhiễm như dioxin, furan, kim loại nặng. Do đó, cần hệ thống lọc khí, giám sát môi trường nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cho cộng đồng xung quanh.

Hiệu suất và độ ổn định còn phụ thuộc vào công nghệ và loại rác

Một số loại rác có độ ẩm cao, khó cháy hoặc tạp chất lẫn nhiều, làm giảm hiệu quả phát điện. Công nghệ cũ hoặc không phù hợp có thể gây ô nhiễm và chi phí vận hành cao.

2. Giải pháp thúc đẩy phát triển điện rác

• Tăng cường phân loại rác tại nguồn: Đẩy mạnh giáo dục, truyền thông để người dân thay đổi hành vi tiêu dùng và thải rác có trách nhiệm.
• Hỗ trợ đầu tư và chính sách ưu đãi: Nhà nước cần có cơ chế tài chính, miễn giảm thuế cho doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực điện rác.
• Chuyển giao công nghệ tiên tiến: Hợp tác quốc tế, ứng dụng công nghệ hiện đại từ các nước tiên tiến để đảm bảo hiệu quả và an toàn môi trường.
• Kiểm soát chặt chẽ môi trường và chất lượng vận hành: Áp dụng hệ thống giám sát tự động, công khai dữ liệu khí thải để đảm bảo minh bạch và tạo niềm tin cho cộng đồng.

3. Tình hình phát triển điện rác trên thế giới và tại Việt Nam

Trên thế giới

Các quốc gia như Nhật Bản, Đức, Thụy Điển, Hàn Quốc là những nước đi đầu trong việc sử dụng điện rác. Tại Thụy Điển, hơn 50% lượng rác được chuyển hóa thành điện và nhiệt để sưởi ấm. Nhiều nước còn nhập khẩu rác để phục vụ sản xuất điện.

Tại Việt Nam

Việt Nam mỗi ngày thải ra khoảng 60.000 tấn rác sinh hoạt, chủ yếu được chôn lấp. Tuy nhiên, thời gian gần đây, điện rác bắt đầu được quan tâm và đầu tư:

• Nhà máy điện rác Sóc Sơn (Hà Nội): công suất 4.000 tấn/ngày, sản xuất khoảng 75MW điện.
• Nhà máy Củ Chi (TP.HCM), Bình Dương, Cần Thơ cũng đã triển khai các dự án điện rác quy mô nhỏ và trung bình.

Chính phủ đã đặt mục tiêu đến năm 2030, ít nhất 70% rác thải sinh hoạt được tái chế, xử lý bằng công nghệ hiện đại như đốt phát điện.

Dù còn nhiều thách thức về công nghệ, chi phí và nhận thức cộng đồng, nhưng với sự đồng hành của chính phủ, doanh nghiệp và người dân, điện rác hoàn toàn có thể trở thành ngành công nghiệp xanh chủ lực trong tương lai gần.