Tiêu chuẩn sọt nhựa đựng trái cây xuất khẩu sang EU và Mỹ

1. Xu thế toàn cầu và vai trò của sọt nhựa trong xuất khẩu trái cây

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ngành nông sản – đặc biệt là trái cây – của Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Chỉ tính riêng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đã đạt trên 5,6 tỷ USD, trong đó thị trường EU và Mỹ chiếm tỷ trọng lớn. Tuy nhiên, để tiếp cận và đứng vững tại hai thị trường khó tính này, ngoài chất lượng sản phẩm, bao bì – cụ thể là sọt nhựa đựng trái cây – cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Không chỉ là vật dụng chứa đựng, sọt nhựa còn là yếu tố thể hiện sự chuyên nghiệp, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ chất lượng trái cây trong quá trình vận chuyển dài ngày, đồng thời đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe về môi trường và tái chế.

Vậy, tiêu chuẩn sọt nhựa đựng trái cây xuất khẩu sang EU và Mỹ là gì? Doanh nghiệp cần lưu ý điều gì để không bị từ chối hàng hóa ngay tại cửa khẩu? Bài viết này sẽ đi sâu phân tích, đồng thời truyền tải thông điệp nâng cao ý thức sử dụng bao bì đúng chuẩn – vì lợi ích kinh tế và uy tín quốc gia.

2. Thực trạng bao bì nhựa trong xuất khẩu trái cây

Trong nhiều năm, trái cây Việt Nam xuất khẩu thường dùng thùng carton hoặc sọt tre, sọt gỗ. Tuy nhiên, các loại bao bì truyền thống này tồn tại hạn chế: dễ ẩm mốc, kém bền trong hành trình vận chuyển xa, khó tái sử dụng và không đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Chính vì vậy, các thị trường khó tính như EU và Mỹ đã đưa ra bộ tiêu chuẩn riêng cho bao bì nhựa, khuyến khích dùng sọt nhựa lưới có độ bền cao, dễ vệ sinh, có thể tái chế, và đặc biệt không chứa chất độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Nhiều doanh nghiệp Việt đã chuyển đổi sang sử dụng sọt nhựa, song vẫn còn không ít trường hợp bị cảnh báo, trả hàng do bao bì không đạt yêu cầu về chất liệu hoặc thiết kế.

3. Các tiêu chuẩn chung mà EU và Mỹ áp dụng đối với sọt nhựa

Khi xuất khẩu trái cây vào hai thị trường này, sọt nhựa cần đáp ứng các nhóm tiêu chuẩn chính:

Tiêu chuẩn về chất liệu nhựa

• An toàn thực phẩm (Food Contact Material – FCM): Nhựa dùng sản xuất sọt phải thuộc nhóm HDPE hoặc PP nguyên sinh, không lẫn tạp chất, không tái chế từ rác công nghiệp.
• Không chứa chất cấm: Theo quy định EU (Regulation EC No 1935/2004) và Mỹ (FDA CFR Title 21), nhựa không được chứa các kim loại nặng (chì, cadimi, thủy ngân) hay hóa chất gây hại như BPA.
• Khả năng tái chế: Bao bì nhựa phải có ký hiệu nhận diện loại nhựa, đáp ứng yêu cầu tái chế và thân thiện môi trường.

Tiêu chuẩn về thiết kế

• Thoáng khí: Sọt nhựa lưới phải có lỗ thoáng để trái cây “thở”, hạn chế ẩm mốc trong hành trình kéo dài hàng tuần.
• Kích thước chuẩn: Phù hợp với pallet châu Âu (Euro pallet 1200 x 800 mm) hoặc pallet Mỹ (48 x 40 inch), thuận tiện cho container hóa và bốc xếp.
• Độ chịu lực cao: Sọt phải chịu được tải trọng lớn, không biến dạng trong quá trình vận chuyển bằng đường biển hoặc hàng không.
• Nắp đậy an toàn: Trái cây cao cấp yêu cầu sọt có nắp đậy để tránh va chạm, bụi bẩn và côn trùng.

Tiêu chuẩn về nhãn mác – truy xuất nguồn gốc

• Nhãn dán trên sọt phải ghi rõ: tên sản phẩm, nước xuất xứ, mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, chứng nhận GAP/Organic (nếu có).
• Sọt cần có mã QR hoặc mã vạch để truy xuất nguồn gốc điện tử, đây là yêu cầu bắt buộc trong EU từ năm 2025.

Tiêu chuẩn về vệ sinh và tái sử dụng

• Sọt nhựa phải dễ dàng vệ sinh bằng nước hoặc dung dịch khử trùng.
• Một số thị trường yêu cầu doanh nghiệp sử dụng hệ thống Reusable Plastic Crates (RPCs) – tức sọt nhựa tái sử dụng nhiều lần, được quản lý bởi các công ty logistics chuyên biệt.

4. Lợi ích khi đáp ứng đúng tiêu chuẩn sọt nhựa

Việc tuân thủ tiêu chuẩn không chỉ là bắt buộc để thông quan mà còn mang lại nhiều lợi ích:

• Đảm bảo chất lượng trái cây: Rau quả giữ được độ tươi lâu, giảm tỷ lệ hư hỏng trong quá trình vận chuyển.
• Tăng uy tín thương hiệu: Doanh nghiệp tạo niềm tin với đối tác quốc tế, nâng cao khả năng ký kết hợp đồng dài hạn.
• Bảo vệ môi trường: Sọt nhựa đạt chuẩn thường có tuổi thọ cao, tái sử dụng được, góp phần giảm rác thải nhựa.
• Hiệu quả kinh tế: Dù chi phí ban đầu cao hơn thùng carton, nhưng sọt nhựa tái sử dụng nhiều lần giúp tiết kiệm chi phí dài hạn.

5. Thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam

• Chi phí đầu tư lớn: Một sọt nhựa đạt chuẩn có giá cao gấp 3–5 lần so với bao bì truyền thống.
• Thiếu hiểu biết về quy định quốc tế: Nhiều doanh nghiệp nhỏ chưa nắm rõ tiêu chuẩn EU, Mỹ, dẫn đến sai sót khi lựa chọn bao bì.
• Hạn chế trong hệ thống logistics: Chưa có mô hình RPC chuyên nghiệp tại Việt Nam, khiến việc quản lý và tái sử dụng sọt nhựa gặp khó khăn.
• Sự cạnh tranh gay gắt: Trái cây Việt phải cạnh tranh với các nước đã có hệ thống bao bì chuẩn hóa từ lâu như Thái Lan, Chile, Mexico.

6. Giải pháp cho doanh nghiệp Việt

• Để khắc phục và nâng cao năng lực cạnh tranh, các doanh nghiệp cần:
• Đầu tư công nghệ sản xuất sọt nhựa đạt chuẩn quốc tế, sử dụng nhựa nguyên sinh, thiết kế theo yêu cầu thị trường.
• Hợp tác với đơn vị logistics quốc tế để tham gia hệ thống RPC, giảm chi phí bao bì và nâng cao hiệu quả quản lý.
• Đào tạo nhân sự nắm rõ quy định về bao bì của EU và Mỹ, cập nhật thường xuyên các thay đổi.
• Xây dựng thương hiệu xanh, quảng bá việc sử dụng bao bì tái chế, thân thiện môi trường như một điểm cộng khi tiếp cận người tiêu dùng.

Thị trường EU và Mỹ đầy tiềm năng nhưng cũng khắt khe. Chỉ một lỗi nhỏ trong bao bì, lô hàng có thể bị trả về, gây thiệt hại hàng tỷ đồng. Vì vậy, sọt nhựa đựng trái cây đạt chuẩn không chỉ là công cụ bảo quản mà còn là “giấy thông hành” để nông sản Việt Nam chinh phục thị trường thế giới.

Sự thay đổi trong cách tiếp cận bao bì, từ truyền thống sang hiện đại, không chỉ nâng cao giá trị trái cây mà còn góp phần xây dựng hình ảnh Việt Nam là quốc gia nông nghiệp xanh – bền vững. Cùng BlueSky Việt Nam chung tay hành động, vì một tương lai xuất khẩu nông sản chất lượng – an toàn – bền vững.